Zaczynasz swoją przygodę z fotografią?
Prędzej czy później staniesz przed dylematem wyboru odpowiedniego formatu zapisu zdjęć : JPG czy może RAW ?
Proces tworzenia zdjęcia praktycznie w każdym aparacie cyfrowym zaczyna się od RAW. Bez RAW nie byłoby JPG ... ale zacznijmy od początku.
Co to jest RAW ?
Plik RAW zawiera obraz nieprzetworzony (niewywołany) przez oprogramowanie aparatu, czyli „surowe” (ang. raw) dane z matrycy zapisane w postaci zero-jedynkowej. Można powiedzieć, że to cyfrowy odpowiednik negatywu. Format RAW pozwala na bezstratny zapis i zachowanie najwyższej wierności odwzorowania obrazu oferowanej przez aparat dając możliwość jego dokładnej obróbki dopiero na komputerze przy wykorzystaniu odpowiedniego oprogramowania jak na przykład Lightroom, Photoshop i podobne.
Co to jest JPG ?
Plik JPG są bezpośrednio przetwarzane przez oprogramowanie aparatu zgodnie z zadanymi ustawieniami. Źródłem danych są pliki RAW, aczkolwiek poddawane serii "ulepszeń" takich jak dodanie kontrastu, korekta ekspozycji, redukcja szumów, wyostrzanie i tym podobne, a następnie skompresowane stratnie i zapisane do formatu JPG.
Skoro poznaliśmy podstawowe różnice pomiędzy nimi, zestawmy teraz wady i zalety dla każdego formatu.
Zalety i wady formatu RAW
Zalety
- zawierają najszerszy zakres dynamiczny i mogą później być wykorzystane do odzyskania szczegółów z partii niedoświetlonych lub prześwietlonych,
- w zależności od ustawień posiadają głębie o wartości 12, 14 a nawet 16 bitów,
- edycja zdjęć należy do procesów niedestrukcyjnych, a informacje o metadanych są przechowywane w osobnych plikach. Oznacza to, że oryginalny obraz pozostaje bez zmian. Można korygować wszelkie parametry włącznie z balansem bieli,
- zapisywane są z możliwością bezstratnej kompresji, co ogranicza generowanie artefaktów obrazu przy zapisie,
- można uzyskać szerszą przestrzeń barw,
- zdarza się, że są używane jako dowód własności lub w przypadkach posądzenia o manipulację,
- ich edycja pozwala na większą swobodę i wprowadzanie zmian bez szkody dla jakości obrazu,
- o ostatecznym wyglądzie decydujesz Ty, a nie oprogramowanie aparatu.
Wady
- zajmują dużo, a czasami bardzo dużo miejsca (w megabajtach) co może powodować szybkie zużycie kart pamięci, zapychanie bufora aparatu, zużycie pamięci RAM komputera i dysków,
- wymagają dodatkowej pracy czyli wywoływania, wyostrzania, korekty balansu bieli itp,
- nie są standaryzowane, co oznacza, że w przypadku nowych aparatów musisz czekać na aktualizację oprogramowania, aby móc je w ogóle otworzyć,
- każdy plik, który będziesz chciał udostępnić w internecie wymaga konwersji do popularnych formatów jak JPG.
Zalety
- tworzone są już w aparacie co umożliwia ich szybkie publikowanie,
- są o wiele mniejsze a tym samym zużywają mniej zasobów,
- również dzięki mniejszej "wadze" umożliwiają wykonywanie szybkich serii aparatem bez efektu zapchania bufora,
- możesz stosować wolniejsze karty pamięci w aparacie,
- format jest standaryzowany, więc nie ważne na jakim urządzeniu je wyświetlisz powinny wyglądać tak samo, większość urządzeń i programów potrafi je obsługiwać,
- możesz zdecydować o ich jakości (wielkości i kompresji) w ustawieniach aparatu.
Wady
- algorytm zapisu zdjęć jest algorytmem stratnym co oznacza, że tracimy czasami cenne informacje,
- kompresja powoduje generowanie artefaktów,
- posiadają węższy zakres tonalny (utrudnione jest odzyskiwanie informacji np. z cieni),
- pliki są 8-bitowe, co oznacza że informacji o kolorze jest stosunkowo mało i może to prowadzić do efektu bandingu,
- aparat decyduje o wyglądzie finalnego zdjęcia, przez co korekta ewentualnych błędów nie jest możliwa,
- są mniej odporne na edycję (łatwiej tracą jakość).
Kiedy używać danego formatu
RAW
- jeśli zależy Ci na najwyższej jakości zdjęć (zachowanie szczegółów, kolorów, itd),
- masz czas, umiejętności i odpowiedni sprzęt oraz oprogramowanie do edycji,
- jeśli fotografujesz sceny o szerokiej rozpiętości tonalnej,
- nie chcesz przejmować się balansem bieli,
- lubisz sporo "wyciskać" ze swoich zdjęć bez utraty jakości,
- nie chcesz ryzykować utraty informacji np. w jasnych i ciemnych partiach zdjęć,
- masz spory zapas miejsca na kartach i dyskach,
- przygotowujesz zdjęcia do druku najwyższej jakości,
- lubisz mieć pełną kontrolę nad finalnym wyglądem zdjęć.
JPG
- jesteś w stanie zaakceptować stratną kompresję podczas zapisu zdjęć,
- utrata szczegółów oraz kolorów nie ma dla Ciebie znaczenia,
- chcesz lub musisz szybko dzielić się efektami swojej pracy,
- nie masz czasu na obróbkę (wywoływanie) zdjęć,
- masz ograniczone zasoby (karty, dyski, RAM komputera),
- przesyłasz zdjęcia mailem,
- używasz często trybu seryjnego.